Το υπερηχογράφημα αποτελεί μια από τις νεότερες και ασφαλέστερες διαγνωστικές εξετάσεις των παθήσεων των οστών και των αρθρώσεων με ευρείες εφαρμογές στη Ρευματολογία. Επιτρέπει την ακριβή και λεπτομερή απεικόνιση των μαλακών μορίων και δομών των αρθρώσεων (τένοντες, σύνδεσμοι, αρθρικός υμένας και αρθρικός χόνδρος) και την εντόπιση οστικών βλαβών σε πρώιμο στάδιο συμβάλλοντας καθοριστικά στη διάκριση μεταξύ εκφυλιστικών και φλεγμονωδών αρθριτίδων, στην έγκαιρη διάγνωση και έναρξη θεραπείας καθώς και την παρακολούθηση της ανταπόκρισης στη θεραπευτική αγωγή. Στη σύγχρονη προσέγγιση των συμπτωμάτων του μυοσκελετικού συστήματος το υπερηχογράφημα κατέχει σημαντική θέση ως ένα απλό, φθηνό και εξαιρετικά χρήσιμο διαγνωστικό εργαλείο που αποτελεί συμπλήρωμα και προέκταση της κλινικής εξέτασης.
Το υπερηχογράφημα έχει σημαντικά και ουσιώδη πλεονεκτήματα έναντι των άλλων απεικονιστικών μεθόδων που χρησιμοποιούνται στη διάγνωση των παθήσεων του μυοσκελετικού συστήματος. Ο υπέρηχος δεν περιλαμβάνει χρήση ακτινοβολίας ή μαγνητικού πεδίου, δεν χρειάζεται ενδοφλέβια χορήγηση σκιαγραφικών ουσιών και μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε ασθενείς με μεταλλικά επιθέματα, προσθετικές αρθρώσεις και βηματοδότες, καταστάσεις στις οποίες αντενδείκνυται η μαγνητική τομογραφία. Πραγματοποιείται σε συνθήκες εξωτερικού ιατρείου και μπορεί να επαναλαμβάνεται ανά τακτά χρονικά διαστήματα.

Οι εφαρμογές του υπερήχου στη Ρευματολογία είναι:

• διαγνωστική προσπέλαση συμπτωμάτων των αρθρώσεων όπως πόνος, δυσκαμψία, περιορισμός της κίνησης, οίδημα κτλ
• διάγνωση και βαθμονόμηση της υμενίτιδας περιφερικών αρθρώσεων σε καταστάσεις όπως η ρευματοειδής αρθρίτιδα
• παρακολούθηση της αποτελεσματικότητας της φαρμακευτικής θεραπείας και πραγματοποίηση συγκρίσεων διαχρονικά
• δυναμική εξέταση των αρθρώσεων και εντοπισμός προβλημάτων που εμφανίζονται μόνο κατά τη διάρκεια της κίνησης όπως π.χ. τενοντίτιδα των στροφέων του ώμου (impingement syndrome)
• υπερηχογραφικά καθοδηγούμενη έγχυση φαρμάκων σε επώδυνες ανατομικές περιοχές (αρθρώσεις, τένοντες, θύλακοι, περιτονίες) σε περιπτώσεις αποτυχίας άλλων θεραπευτικών προσεγγίσεων ή αντενδείξεων χειρουργικών επεμβάσεων (π.χ οστεοαρθρίτιδα του ισχίου σε ηλικιωμένους)
• υπερηχογραφικά καθοδηγούμενη παρακέντηση αρθρώσεων και αφαίρεση αρθρικού υγρού για διαγνωστικούς και θεραπευτικούς σκοπούς.